Autor tekstu: Andrzej Koraszewski
Starość nie radość, może preambułeczkę sobie jaką strzelę do konstytucyjki dla narodu mojego. Oczywiście zaczynać się będzie oryginalnie: „My, narodzik…", albo i lepiej zgoła, zaczniemy od „Jezus Maria na pomoc…". Tak będzie zdecydowanie lepiej.
No więc zaczniem preabułeczkę tak:
Jezus Maria na pomoc, czyli my narodzik polski w biedzie naszej i utrapieniu zawierzamy nasze troski Jezuskowi i Marychnie, żeby nas prowadzili i w ogóle, bo sami dogadać się nie dogadamy.
Dziękujemy za dotychczasową światłą opiekę, dzięki której mogliśmy trwać przez wieki w naszej anarchii i ściągnąć na siebie obce jarzmo, które z pomocą świętych rozpadło się ze starości.
Wyrażamy na tych kartach zapewnienie, że żadnych reguł szanować nie będziemy, bo taką mamy tradycję i tak nam dopomóż Bóg.
Na wszelki wypadek sprawdziłem sobie, czy aby jaki Jarek nie napisał tego lepiej. U niego to leciało tak:
W imię Boga Wszechmogącego!
My, Naród Polski,
składając Bożej Opatrzności dziękczynienie
za dar odzyskanej niepodległości,
wdzięczni poprzednim pokoleniom
za ich wytrwałą pracę, poświęcenie i ofiary dla Polski,
zrzuciwszy jarzmo obcej przemocy i komunizmu,
zobowiązani do zachowania i umocnienia
niepodległości Państwa Polskiego,
pomni ponadtysiącletnich dziejów związanych z chrześcijaństwem,
pragnąc Rzeczypospolitej silnej prawdą, uczciwością i sprawiedliwością,
naszą wolność i odpowiedzialność za los
współczesnych i przyszłych pokoleń Narodu
wyrażamy na kartach tej Konstytucji,
która jest najwyższym prawem dla Rzeczypospolitej Polskiej.
Wytłuścił to sobie Jarek i wygrubił, żeby wszyscy wiedzieli, że niczego ważniejszego już w tej konstytucji nie będzie. Uczciwie mówiąc zgniewała mnie zgrzebna formuła preambuły do amerykańskiej konstytucji, ale w końcu to chłopski naród i co tam ci kowboje mogli wymyśleć. Popatrzcie sami co oni za bzdury w tej swojej preambule powypisywali.
My, naród, Stanów Zjednoczonych, w celu tworzenia doskonalszej unii, ugruntowania sprawiedliwości, zapewnienia spokoju wewnętrznego, umożliwienia wspólnej obrony, popierania ogólnego dobra i zagwarantowania wolności dla nas samych i dla naszych potomków, uchwalamy i ustanawiamy niniejszą Konstytucję Stanów Zjednoczonych Ameryki.
Tyle, ani słowa więcej, do czego to taka preambuła podobna. Sami powiedzcie. Do niczego. Ja jako polski ateista jeszcze inaczej bym tę preabułeczkę napisał:
My naród, mający delikatnie mówiąc za nic bogów i bożków wszelkich, z myślą o współżyciu obok siebie ludzi o różnych poglądach politycznych, różnej wiary i różnej... (no co tu dużo gadać, wiecie o co chodzi), w celu osiągnięcia minimalnej chociażby możliwości dogadania się w sprawach dotyczących bezpieczeństwa, obrony, wolności i innych takich drobiazgów ustanawiamy, że mimo odmiennej w tej kwestii tradycji będziemy szanować prawo, a nasza konstytucja nie będzie zbiorem pierdół, tylko prostym i respektowanym przez wszystkich zbiorem reguł obsługi wspólnego państwa oraz wyboru i podziału kompetencji jego władz.
Postanawiamy, że reguły te są niezmienne chyba, że ważne okoliczności historyczne skłonią dwa kolejne, oddzielone wyborami powszechnymi, Sejmy do wprowadzenia niezbędnej poprawki.
Nakreśliłem sobie jeszcze kilka preambułeczek do konstytucyjki, a co jedna to piękniejsza była. Myśli powracały mi do tych naszych konstytucji, które jakoś nie chciały nas chronić przed bezhołowiem. Confederacio Generalis Varsoviae zaczynała się od słów:
My Rady Koronne, duchowne i świeckie, i rycerstwo wszystko i stany insze jednej a nierozdzielnej Rzeczypospolitej (...) oznajmiamy wszystkim wobec komu należy ad perpetuam rei memoriam, iż pod tym niebezpiecznym czasem, bez króla pana zwierzchniego mieszkając, staraliśmy się wszyscy o to pilnie na zjeździe warszawskim, jakobyśmy przykładem przodków swych sami między sobą pokój, sprawiedliwość, porządek i obronę Rzeczypospolitej zatrzymać i zachować mogli.
Zygmunt August zmarł 7 lipca 1572 roku i na długo przed jego śmiercią było wiadomo, że kiedy umrze natychmiast zaczną się walki o to, jak też tę Rzeczypospolitą na strzępy podrzeć i że każdy będzie wrzeszczał, że to on właśnie jest „my naród". Poseł Mikołaj Rej ostrzegał przed takim obrotem rzeczy piętnaście lat wcześniej przedkładając Sejmowi projekt jasno określający sposób przyszłej elekcji. W swoich wystąpieniach zarzucał „panom", że im się zachciewa wyłącznych i niepodzielnych „rządów" i że wskutek tego nie przyjmują projektów, które trochę by te ich „rządy" ukrócić mogły. [ 1 ]
W mętnej wodzie najlepiej ryby łowił były protestant, a teraz pilny katolik, Jan Zamojski, z pomocą katolickiego kleru budując republikę właścicieli niewolników, czyli szlachty folwarcznej, bacznie pilnując, aby największy folwark przypadł jemu samemu w udziale.
Mało dziś słyszymy o postaci, która po śmierci Zygmunta Augusta odegrała rolę szczególną — o nuncjuszu papieskim Commendonim. W pierwszych miesiącach zabiegał o osadzenie na polskim tronie syna cesarza Maksymiliana II, Ernesta. Zmierzał nuncjusz do nadania Ernestowi tytułu Wielkiego Księcia Litewskiego i wkroczenia do Polski z armią. Krótko mówiąc planował nuncjusz wywołanie wojny domowej.
Kiedy ten plan spalił na panewce (po części ze względu na niechęć Maksymiliana II), nuncjusz zmienił strategię i zaczął popierać kandydaturę księcia francuskiego Henryka Walezego, który już wsławił się w walkach z protestantami. Z pomocą Andrzej Zborowskiego skutecznie skłócił i tak niezbyt skore do jedności stronnictwa protestanckie.
Na zmianę strategii nuncjusza wpłynęły również wydarzenia we Francji. Noc z 23 na 24 sierpnia 1572 znana jest jako noc świętego Bartłomieja, podczas której zamordowano około 20 tysięcy hugenotów. Henryk Walezy wydawał się teraz piękniejszym kandydatem na polskiego króla niż książę Ernest.
cały tekst pod adresem:
http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,7090